Co to są tłumaczenia przysięgłe?

Dokumenty urzędowe, sądowe czy akademickie nie mogą być tłumaczone w dowolny sposób. Jeżeli mają zostać wykorzystane w oficjalnych procedurach, potrzebują potwierdzenia, że ich treść jest dokładnie zgodna z oryginałem. Właśnie dlatego istnieją tłumaczenia przysięgłe – forma uwierzytelnionego przekładu, wykonywana przez tłumacza posiadającego państwowe uprawnienia. To nie tylko tłumaczenie słów. Tłumacz przysięgły odpowiada prawnie za zgodność każdego elementu dokumentu – także pieczęci, podpisów, dopisków czy skrótów. Dzięki temu gotowy dokument ma moc prawną i może być złożony w urzędzie, sądzie, na uczelni lub w instytucji zagranicznej. Choć pojęcie pojawia się w wielu sytuacjach – od rejestracji samochodu po zatrudnienie za granicą – niewiele osób wie, co dokładnie oznacza tłumaczenie przysięgłe, kiedy jest wymagane i czym różni się od tłumaczenia zwykłego. Ten artykuł wyjaśnia to krok po kroku, w prosty i uporządkowany sposób.

Tłumaczenia przysięgłe – co to jest?

Tłumaczenie przysięgłe to oficjalna, uwierzytelniona wersja dokumentu przełożonego z jednego języka na drugi. Może je wykonać wyłącznie tłumacz przysięgły – osoba, która zdała państwowy egzamin i została wpisana na listę Ministerstwa Sprawiedliwości. Po wykonaniu przekładu tłumacz opatruje dokument podpisem oraz indywidualną pieczęcią, a to oznacza, że bierze pełną odpowiedzialność prawną za zgodność treści z oryginałem. Co to są tłumaczenia przysięgłe w praktyce? To dokumenty, które muszą odzwierciedlać nie tylko treść, ale także elementy takie jak pieczątki, adnotacje, dopiski, podpisy czy skróty. Jeżeli oryginał zawiera braki lub jest częściowo nieczytelny, tłumacz ma obowiązek to zaznaczyć, ponieważ nic nie może zostać dopisane ani pominięte. W praktyce dokument przygotowany w ten sposób musi spełniać wszystkie wymogi instytucji, które przyjmują tłumaczenia przysięgłe. Co to jest w rzeczywistości? To pełnoprawny dokument urzędowy, który ma moc prawną oraz może zostać złożony w sądzie, urzędzie, na uczelni lub w zagranicznej instytucji.

Rodzaje tłumaczeń przysięgłych

Zakres dokumentów, które mogą wymagać tłumaczenia przysięgłego, jest szeroki i zależy od sytuacji formalnej. Najczęściej dotyczy to materiałów składanych w urzędach, sądach, uczelniach lub instytucjach zagranicznych. W praktyce rodzaje tłumaczeń przysięgłych można podzielić na kilka grup:

• akty stanu cywilnego – urodzenia, małżeństwa, zgonu,
• dokumenty sądowe – pozwy, wyroki, pisma procesowe, postanowienia,
• dokumenty edukacyjne – świadectwa, dyplomy, suplementy, zaświadczenia,
• dokumenty notarialne i finansowe – pełnomocnictwa, umowy, faktury, zaświadczenia,
• dokumenty pojazdów – wykorzystywane przy rejestracji samochodów sprowadzonych z zagranicy.

Każda z tych kategorii wymaga pełnego odwzorowania treści i oznaczeń, a gotowy dokument musi być podpisany i opieczętowany przez tłumacza przysięgłego. Dzięki temu może zostać wykorzystany w oficjalnych procedurach – zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Tłumaczenia przysięgłe a zwykłe – czym się różnią?

Choć oba typy przekładu dotyczą tego samego tekstu, ich status jest zupełnie inny. Tłumaczenia przysięgłe a zwykłe różnią się przede wszystkim zastosowaniem i odpowiedzialnością prawną. W tłumaczeniu zwykłym liczy się sens oraz poprawność językowa, ale dokument nie ma mocy urzędowej – nie można go przedłożyć w sądzie, urzędzie czy instytucji zagranicznej. W przypadku tłumaczenia przysięgłego sytuacja wygląda inaczej. Za zgodność z oryginałem odpowiada tłumacz wpisany na listę Ministerstwa Sprawiedliwości, dlatego dokument musi zostać wydany w wersji papierowej z podpisem i pieczęcią. Odtwarzane są nie tylko zdania, ale także pieczątki, dopiski, podpisy czy adnotacje. Instytucja, która otrzymuje taki dokument, ma pewność, że przekład jest kompletny i wiarygodny. Tłumaczenie zwykłe sprawdza się w sytuacjach prywatnych lub informacyjnych. Natomiast jeżeli dokument ma trafić do oficjalnego obiegu, jedyną akceptowaną formą jest tłumaczenie przysięgłe.

Kiedy wymagane jest tłumaczenie przysięgłe?

Tłumaczenie przysięgłe jest potrzebne wtedy, gdy dokument ma zostać wykorzystany w postępowaniach urzędowych, sądowych lub administracyjnych. Instytucje muszą mieć pewność, że treść w języku obcym jest identyczna z oryginałem, dlatego zwykłe tłumaczenie nie wystarczy. Najczęstsze sytuacje, w których wymagane jest tłumaczenie przysięgłe, to:

• rejestracja samochodu sprowadzonego z zagranicy,
• przedstawianie aktów stanu cywilnego: urodzenia, małżeństwa, zgonu,
• zatrudnienie lub rozpoczęcie studiów w innym kraju,
• postępowania sądowe, przetargi i sprawy notarialne,
• dokumenty finansowe oraz urzędowe zaświadczenia potrzebne za granicą.

W praktyce każda instytucja wymagająca potwierdzenia zgodności treści z oryginałem, zażąda tłumaczenia przysięgłego. Dotyczy to zarówno dokumentów prywatnych, jak i firmowych – od aktów urodzenia po umowy, certyfikaty czy pisma procesowe.

Ile kosztuje tłumaczenie przysięgłe?

Koszt tłumaczenia przysięgłego nie jest stały, ponieważ zależy od kilku elementów. Największe znaczenie ma język, z którego wykonywany jest przekład oraz rodzaj dokumentu. Krótkie zaświadczenia, akty stanu cywilnego czy dyplomy zwykle mieszczą się w kilku stronach i można je wycenić bardzo szybko, natomiast rozbudowane umowy, dokumenty sądowe czy materiały techniczne wymagają więcej czasu i pracy. Znaczenie ma również forma dokumentu. Jeżeli jest przejrzysty i czytelny, tłumacz może pracować bez dodatkowych opisów. Jeżeli zawiera dopiski, poprawki, uszkodzenia lub fragmenty nieczytelne, musi to zostać odnotowane w treści przekładu, co wpływa na czas realizacji. Dlatego w wielu przypadkach tłumacz prosi o przesłanie dokumentu do wyceny – nawet w formie skanu lub zdjęcia. Kolejnym czynnikiem jest termin wykonania. Standardowe zlecenia realizowane są w zwykłym trybie, ale istnieją sytuacje, w których potrzebne jest tłumaczenie „na już”, np. przy terminach sądowych, rejestracji pojazdu czy składaniu dokumentów na uczelnię. Wtedy możliwy jest tryb przyspieszony, ustalany indywidualnie. Z tego powodu na pytanie ile kosztuje tłumaczenie przysięgłe nie ma jednej odpowiedzi. Najprostszym rozwiązaniem jest przesłanie dokumentu do wyceny lub skorzystanie z formularza online – dzięki temu klient otrzymuje konkretną cenę i termin jeszcze przed rozpoczęciem pracy nad tłumaczeniem.